Những ngày gần đây rộ lên thông tin về việc một nông dân ở Đồng Tháp dùng xi măng bón cho lúa, kết quả lúa xanh tốt, năng suất tăng, chống chịu tốt với sâu bệnh và giảm đáng kể chi phí.
Bên cạnh một số cái lợi nhỏ nêu trên, bón xi măng sẽ có nhiều tác hại với môi trường đất. Các nhà khoa học và quản lý đã lên tiếng về vấn đề này và lý giải dưới nhiều góc độ khác nhau.

Xi măng có vai trò gì xét từ góc độ dinh dưỡng cây trồng?

Xi măng là chất kết dính, thu được bằng cách trộn đá vôi đã nghiền nhỏ với đất sét, nung chảy ở nhiệt độ cao, tạo ra clanhke rồi đem nghiền thành bột mịn. Xi măng có khả năng đông cứng sau khi nhào trộn với nước.
Do trong xi măng có chứa một lượng lớn CaO (60-70%) có khả năng làm giảm độ chua của đất, giúp lúa hấp thu dinh dưỡng tốt hơn. Silic có trong xi măng (16-26%) khi được nung ở nhiệt độ xung quanh 1.000 độ C sẽ được hoạt hóa thành dạng cây trồng có thể hấp thụ được và nhờ đó giúp cây cứng cáp hơn và chống chịu tốt với sâu bệnh.
Bên cạnh một số cái lợi nhỏ nêu trên, bón xi măng sẽ có nhiều tác hại với môi trường đất. Các nhà khoa học và quản lý đã lên tiếng về vấn đề này và lý giải dưới nhiều góc độ khác nhau. Tựu trung lại thì việc bón xi măng cho cây trồng là chưa từng có tiền lệ ở trên thế giới. Xi măng là chất kết dính trong xây dựng, không phải là phân bón và càng không phải chất cải tạo đất.
Bón xi măng với lượng lớn và lâu dài có thể sẽ dẫn đến hệ quả đất bị chai cứng, mất khả năng sản xuất, đặc biệt với các vùng đất nhẹ, nhiều cát.
Ngoài ra trong xi măng lại có cả Fe và Al có nguy cơ gây ngộ độc cho cây trồng. Về lâu dài các ý kiến đều khuyến cáo không nên sử dụng xi măng bón cho cây trồng. Từ sự việc này, đã đến lúc cần nhìn nhận lại vấn đề quản lý dinh dưỡng cây trồng.