Đại biểu tham dự hội thảo và nhóm thực hiện dự án

Ngày 18 tháng 8 năm 2025,  Hội thảo “Xác định các ưu tiên của ngành sản xuất CAQCM ở Việt Nam để xây dựng lộ trình nghiên cứu” do Viện Bảo vệ thực vật phối hợp cùng Viện Thổ nhưỡng Nông hóa, Viện Nghiên cứu Rau quả và Hội làm vườn Việt Nam tổ chức. Sự kiện nằm trong khuôn khổ Dự án HORT 2023/179 do Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Úc (ACIAR) tài trợ.

Hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học và nhà quản lý hàng đầu trong lĩnh vực nông nghiệp, bao gồm: PGS. TS. Lê Quốc Doanh – Nguyên Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, Chủ tịch Hội làm vườn Việt Nam; Đại diện các viện nghiên cứu đầu ngành: PGS. TS. Trần Minh Tiến (Phó Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam; ông Bùi Quang Đãng - Trưởng Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế), PGS. TS. Nguyễn Quốc Hùng (Viện Nghiên cứu rau quả), TS. Nguyễn Văn Liêm (Viện Bảo vệ thực vật);Các chuyên gia và nhà quản lý địa phương: GS. TS. Nguyễn Văn Tuất (Hội KHKT Bảo vệ thực vật Việt Nam), ông Nguyễn Hồng Yến, chi cục trưởng Chi cục BVTV và Trồng Trọt tỉnh Phú Thọ, Ông Nguyễn Văn Tú Phó Chi cục trưởng chi cục TT&BVTV Tuyên Quang – hai địa phương có diện tích trồng cây ăn quả có múi (CAQCM)  lớn ở miền Bắc.

Phân tích thực trạng và điểm nhấn cốt lõi         

Hội thảo đã  nghe 01 báo cáo đề dẫn và 06 báo cáo khoa học chuyên sâu, cung cấp cái nhìn tổng thể về hiện trạng sản xuất CAQCM trên cả nước. Các chuyên gia đã cùng phân tích và mổ xẻ các vấn đề nóng hổi từ đất đai, dinh dưỡng, giống, biện pháp bảo vệ thực vật cho đến chính sách và thị trường.         

Tất cả các báo cáo đều đưa ra một nhận định chung và cấp bách: tình trạng suy thoái, suy giảm năng suất và chất lượng vườn CAQCM hiện nay có mối liên hệ mật thiết với bệnh vàng lá gân xanh (Huanglongbing - HLB). Đây chính là thách thức lớn nhất, đòi hỏi phải có một chiến lược nghiên cứu toàn diện và hiệu quả để giải quyết.

Xây dựng lộ trình nghiên cứu và phát triển bền vững         

Trên cơ sở phân tích thực trạng, Hội thảo đã đi đến thống nhất về một lộ trình nghiên cứu trọng tâm, giải quyết từ gốc rễ vấn đề của ngành sản xuất CAQCM của Việt nam. Lộ trình được xây dựng theo các nhóm mục tiêu chiến lược:

1. Quản lý tổng hợp bệnh HLB và sức khỏe vườn cây

+ Nghiên cứu về bệnh và vectơ: Điều tra mức độ lây lan và đặc điểm dịch tễ học của bệnh HLB cùng với rầy chổng cánh – vectơ truyền bệnh.

+ Phát triển giống kháng bệnh: Phát triển các giống CAQCM có khả năng chống chịu HLB và xây dựng hệ thống vườn ươm được chứng nhận, đảm bảo nguồn cây giống sạch bệnh cung cấp cho sản xuất.

+ Ứng dụng giải pháp sinh học: Nghiên cứu các biện pháp sinh học, bao gồm sử dụng chế phẩm vi sinh và nấm rễ cộng sinh, để quản lý bệnh và phục hồi hệ sinh thái đất.

2. Tối ưu hóa kỹ thuật canh tác và quản lý dinh dưỡng

+ Nghiên cứu về đất và dinh dưỡng: Đánh giá, phân vùng mức độ suy thoái đất theo từng vùng sinh thái; xây dựng bộ chỉ số đánh giá sức khỏe đất. Nghiên cứu công thức bón phân cân đối, kết hợp hữu cơ, vi sinh và phân bón chậm tan để phục hồi độ phì nhiêu của đất, cải thiện cấu trúc và hạn chế bệnh hại.

+ Ứng dụng công nghệ cao: Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM), bao gồm hệ thống tưới phân cảm biến để theo dõi dinh dưỡng và độ ẩm, giúp tối ưu hóa lượng phân bón sử dụng và giảm chi phí, hệ thống các biện pháp quản lý tổng hợp bệnh HLB và môi giới truyền bệnh.

3. Hoàn thiện chuỗi giá trị và mở rộng thị trường

+ Giống và thu hoạch: Nghiên cứu các giống mới cho thu hoạch rải vụ, phục vụ chế biến sâu, và hoàn thiện các biện pháp bảo quản sau thu hoạch để giảm thất thoát.

+ Chế biến và thị trường: Phát triển công nghệ chế biến sâu để đa dạng hóa sản phẩm từ CAQCM. Nghiên cứu sâu hơn về tiềm năng thị trường trong và ngoài nước để định hướng phát triển giống và công nghệ phù hợp.

+ Xây dựng liên kết: Đề xuất quy trình và cơ chế khuyến khích phát triển chuỗi giá trị, nâng cao hiệu quả sản xuất và tiêu thụ.         

Với định hướng chiến lược và lộ trình nghiên cứu rõ ràng , hội thảo đã xác định một tầm nhìn dài hạn cho ngành CAQCM Việt Nam, khẳng định vai trò then chốt của khoa học công nghệ trong việc giải quyết những khó khăn hiện tại và hướng tới một nền nông nghiệp bền vững. Đây không chỉ là một kế hoạch nghiên cứu mà còn là một cam kết đồng hành cùng người nông dân, đảm bảo sinh kế và tương lai phát triển lâu dài cho các vùng trồng CAQCM trên cả nước.         

Phát biểu tại hội nghị, Đại diện chuyên gia  Úc - TS. Myles Parker khẳng địnhcác đối tác Úc  luôn sẵn sàng hợp tác, đồng hành và hỗ trợ các viện nghiên cứu, nhà khoa học và nông dân Việt Nam nhằm thúc đẩy sản xuất cây ăn quả có múi phát triển bền vững, nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Nguyên Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cũng đánh giá cao nỗ lực kết nối của dự án HORT 2023/179, đồng thời khẳng định hội thảo có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng ưu tiên nghiên cứu để phát triển ngành CAQCMbền vững, nâng cao vị thế nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Kết thúc Hội thảo, Ban tổ chức đã tổng hợp các ý kiến, thống nhất những định hướng nghiên cứu ưu tiên và kêu gọi sự hợp tác chặt chẽ giữa các viện nghiên cứu, cơ quan quản lý, doanh nghiệp và nông dân. Hội thảo được kỳ vọng sẽ tạo tiền đề quan trọng cho việc xây dựng một lộ trình nghiên cứu khả thi, góp phần đưa ngành cây ăn quả có múi Việt Nam phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập quốc tế.

Nguồn: https://ppri.org.vn/hoi-thao-xac-dinh-cac-uu-tien-cua-nganh-san-xuat--cay-an-qua-co-mui-o-viet-nam-de-xay-dung-lo-trinh-nghien-cuu-c40a722.html